Vəqta ki, keçər bu leyli-zülmət, İşraq edər əxtəri-həqiqət, Elm ilə ziyalanar bu millət, Qalxar bu təəssübü cəhalət, Surət hamı ruh olar, məani, Aləm hamı eşq olar, məhəbbət, Ey dərk edən ol gözəl zəmani, Qıllam sənə iştə bir vəsiyyət! Yad et məni, qaibanə yad et!
Nurlana Həşimovanın hekayəsi əsasında Ruhəngiz Hacıyevanın ssenariləşdirdiyi “Qaşıq” filmində hadisələr Azərbaycanın bir kəndində cərəyan edir. Filmin quruluşçu rejissoru Müşfiq Balayevdir.
Bu gündən dünənə uzanan keçmişin bir parçası əks olunan “Qaşıq” adlı qısametrajli bədii filmdə müharibə adlı kabusun insanları bir qaşıq ümidə həsrət qoyduğundan söz açılır.
“Neçə illər ötüb gərəsən, amma sən o qaşıq səslərini unuda bilmirsən...” - Sonda filmin qəhrəmanı Musanın dilindən səslənən bu ifadə ilə müəllif səni başlanğıca götürür. Mənə elə gəlir ki, “Qaşıq” filminin kilid nöqtəsinə açarı burada axtarmaq lazımdır.
Müharibənin üstündən əsrin 3-də biri qədər zaman keçib. Amma onun yaşatdığı vəhşət hələ də yuxularda bizi təqib edir, yaxamızı buraxmır...
Alman façizminə, rasizmə qarşı birgə savaşdığımız müharibənin çoxmillətli sövet ailələrində açdığı yaralar hələ də qapanmayıb. Lakin birgə-bərabərliyin hökm sürdüyü sovet cəmiyyətində -iki uşağın timsalında müəllif bu bərabərliyi pozur. Buna misal ilk baxışdan gözə çarpan uşaqların birinin arıq və digərinin kök olmasıdır. Və ocağında xaşıl bişən ananın “yeməyini yeməyə gəl” çağırışı ilə digər ananın buna susması həmin fikri təsdiqləyir. Müəllifin tamaşaçıya verdiyi mesaj budur.
Qaşıq. Bir evdə-həm də xaşıl olan evdə qaşığın olmaması inandırıcı deyil. Fikrimcə müəllif bilərəkdən tamaşaçının diqqətini istər-istəməz qaşığı bəhanə edib Musaya xaşıl vermək istəməyən Məsmə xalaya yönəldir..
Bəli. Müharibədə hər kəs – necə deyərlər süddən çıxan ağ qaşıq olmayıb. Aralarında Məsmə kimiləri də vardı-deyə razılaşmaq istəsən də...
Burda məntiq pozulur, məncə. Azərbaycan qadını, anasının, daha da irəli getsək, bir tikə loxmasını qonşusuyla, dostu ilə bölməyə tərəddüd etməyən bizi-mənəvi dəyərlərimizi ağır töhmət altında buraxmağa müəllifi vadar edın nədir? Nə demək istəyir?
Azərbaycanlı olaraq müharibənin kimsəsiz buraxdığı başqa millətlərin uşaqlarına sahib çıxan analarımıza qarşı - Məsmənin qoyulması hiddət doğurandır. Yenə beynini bir müəmma qurcalayır. Əcəba Məsmə bizimki deyilmi?
Filmin rejissor isə işi o dövrü əks etdirməsi baxımından uğurlu alınıb. Bizə sovet kinomotoqrafiya məktəbini xatırladır. Rüstəm İbrahimbəyov, Rasim Ocaqov məktəbinin izi görünür. Təbii ki, Gəncə məktəbinin Adil İsgəndərov, Mehdi Məmmədov, Əllədin Abbasov kimi kino karifeylərini də xatırlamaq yerinə düşəndir.
Filmin rejissoru Müşfiq Balayevin bir müddət Rusiyada fəaliyyətini də nəzərə alsaq bu professionallığı naxışlayan cizgilər aydın olur.
Azərbaycanın qərb paytaxtı Gəncə yaxınlığında bir kənd, yay fəsli , bir tərəf daşlıq, digəri saralmış susuz zəmi və tənha uşaq-remarkaya söz yox. Müharibənin yaşatdıqlarını təzadlarla əks etdirən kadrlar sanki sözü sıxışdırır, “səssiz film” təəssüratı yaradır. Personajları dilləndirmədən televiziyanın səsini qısıb filmə səssiz baxsan bir şey qaşırmazsan. Personajlar arasında keçən dialoqları təxmin edə, onların yerinə danışa bilərsən. Yəni bu qədər, amma bəsit deyil.
Olmuş həyat hekayəsi əsasında çəkilən filmdə bütöv bir tarixə baxış, bir nəslin faciəsi yaşanır. Bu əslində obyektivin kiçik pəncərəsindən geniş dünyaya açılmaq istəyinin haqqını verib- deməkdir.
Ssenari qısa mətnində müharibə leksikonu üçün xarakterik olan bütün kəlmələr bu kiçik sənədli-bədii parçada tamlığı ilə əksini tapıb. “Güllə”, “qara kağız”, “ölüm”, “aclıq”, “solğun, miskin həyat...” Bir-birinin ardınca sıralanan kadrlarda bu kabusun vəhşətləri iki uşağın, iki ailənin timsalında – rəngiz şəkildə gözümüz önündə sərgilənir. Bu tabloda yayın günəşi belə həyatın bənizini soldurub ...
Müəllif qanlı-qadalı müharibənin gətirdiyi səfalət, ölüm adlı gerçəklyin fonunda tənha xarabazar evdə uşaqlığı yeyilmiş yaşlı Musanın yaddaşından o illərin silinməməsinin səbəbini tamaşaçının ixtiyarına verir. Bu tipli sonluqlar dünya kinosu təcrübəsində var və düşündürücüdür.
Müharibənin qaşıq səsindəki əsk-sədası bizi hara götürür? Sovetlər dönəmində savaşdığın müharibədə verdiyin itkilərin əvəzində xoşbəxt, firavan həyata qovuşmamaq ümidsizliyinəmi? Yoxsa hər yerə basdırıan gülləylə bir ümidin gömülməsinəmi?
Musa niyə “gedim qaşıq gətirim” - deyil, “Mən qaşıq taparam” deyir. Çünki itirdiyin yerdə hər zaman bir tapmaq ümidi var...
Rusiyanın Talibanı maliyyələşdirib Amerika əsgərlərini Əfqanıstanda öldürməyə çağıran xəbər rus diplomatik korpusu heyətinin həyatını təhlükəyə soxub.
Nyu-York Tayms qəzeti guya ki, Rusiyanın Əfqanıstan yaraqlılarını maliyyyələşdirdiyi xəbər verib. Bundan Vaşinqtondakı sonra ruisyalı diplomatlaırn ünvanına hədələr yaşmağa başlayıb.
Bu günlərdə həkimlər haqqında nə qədər pafoslu danışsan azdır. Onların çalışdığı bugünkü şəraiti müharibə dövrünün səhra hospitallarındakı ilə eyniləşdirmək olar... Həm xilas etmək, həm də özünü qorumaq məcburiyyətindədirlər. Moskvada COVİD-19-un “Qırmızı zona”ında çalışmaq onun kimi.
V.P. Demixov adına şəhər klinik xəstəxanasının həkimi ginekoloq Aysel Əhmədova tam 2 ay- “Qırmızı zona”da xəstəxanalarda çarpayı çatışmayan vaxtda o “cəhənnəmi” anladan yerin” içində olub.
"Zenit" futbol klubunun oyunçusu Artyom Dzyubanı Joze Maurinyo almaq üçün Stanislav Çerçesova zəng edib. Bu barədə Rusiya yığmasının baş məşqçisi Çerçesovun vəkili Alan Aquzarov xəbər verib.
Vəkil Alan Aquzarov Sport-Ekspress-ə müsahibəsində London "Tettenxem"inin portuqaliyalı baş məşqçisi Joze Maurinyonun Çerçesova zən etdiyini söyləyib. Söhbətin mövzusu "Zenit"in forvardı Artyom Dzyuba olub.
Suriyanın şimalında Rusiya hərbi polis- patrul xidmətinə məxsus zirehli avtomobilin yolunda partlayıcı qurğu partlayıb. Ölən və yaralanan yoxdur. Çərşənbə axşamı - İyunun 9-da bu xəbər Suriya tərəfində olan Rusiya barışıq mərkəzindən verilib.
ABŞ Dövlət departamentinin Liviyada özəl hərbi şirkət olan "Vagner' döyüşçülərinin olması iddiası ilə əlaqədar açıqlamaları saxta məlumatlara əsaslanır. Bunu Xarici İşlər Nazirinin müavini Mixail Boqdanov Misirin "Al Ahram" qəzetinə müsahibəsində söyləyib.
Boqdanov qeyd edib ki, bu iddialar general Xəlifə Haftarın əleyhdarlarını dəstəkləyən şübhəli mənbələrə əsaslanır. "Liviyada döyüşdüyü iddia edilən insanlar əslində ölkəmizdən kənara çıxmayıblar" -deyib.
Xatırladaq ki, iyun ayında Türkiyənin Anadolu agentliyi ÇVK "Vaqner"in Liviyada olduğu iddia edildi. Nəşr hərbi şirkətdən olan iki Rusiya vətəndaşının koronavirus xəstəliyinə tutulduğunu yazırdı. Lakin sonradan bunun doğruluğunu təsdiqləyən dəlil göstərilmədi.
Rusiyalı işverənlərə işçi qəbul edəndə- əvvəl evin içi, elə sonra da evin içi - deyirlər. Ucuz işçi qüvvəsi sayılan miqrantlar isə istəyir getsin, istəyir qalsın...
Ötən gün -İyunun 8-də gecə saatlarında tanınmış aktyor Mixayıl Yefremovun törətdiyi avtomobil qəzasında xəsarət alan digər maşının sürücüsü aparıldığı xəstəxanada keçinib.
Mixayıl Yefremovun qarşı yola çıxaraq vurdu mikroavtobusun sürücüsü çoxsaylı zədə ilə Sklifosovski adına xəstəxanaya çatdırılıb. Həkimlər bütün gecəni onun həyatını xilas etməyə çalışsalar da bu mümkün olmayıb. başından və köks qəfəsindən çoxsaylı zədə alan sürücünun iç orqanlarının qanaxmasını dayandıra bilməyiblər. getdikcə orqanlarının hamısı həyati funksiyasını itirib və yaralı vəfat edib. Bu barədə Sklifosovski adına xəstəxanadan məlumat veriblər.
Ruslar Federal Gömrük xidmətinin (FGX) yeni qaydalarnın poçtla göndərilən bağlamaların çatdırılama müddətinin uzadılmasına təsir etdiyindən şikayətləniblər.
Espress -çatdırma xidmətinin müştəriləri bəyan ediblər ki, xaricdən göndərilən bağlamalar əvvəlki vaxtlara nisbətən gecikməyə başlayıb. Bu haqda RBK.ru saytı sosial şəbəkə istifadəçilərinin yazdıqlarına istinadən məlumat verib.
Əziz dostlar! Yəqin “dünən”in şərti olduğunu hamınız anladınız. Kitab oxumağın dəbdən düşdüyü bu qaçaqaçlı (evdə otura-otura necə qaçaqaçlı olursa o da bir ayrı məsələ) zamanda yaxın və uzaq keçmişimizdə cəmiyyətin ən vacib məsələlərini bədii dillə ifadə etmiş həmvətənlərimizin fikirlərini bir də yada salmağın faydalı olduğunu düşünərək belə qərara gəldik. Deyirlər cəmiyyət daim inkişafdadır. Etirazımız yoxdur. Fəqət ədiblərimizin yüz il bundan əvvəl dedikləri bir çox fikirlərə qulaq asanda adama elə gəlir ki, bi inkişafın qatarı hardasa bizim yanımızdan keçib, bizi də qatara mindirmək yadından çıxıb. Yeni rubrikanı dahi Üzeyir Hacıbəylinin felyetonu ilə başlamaq qərarına gəldik.
Coronovirus illətindən dolayı iki günlük izolyasiya və ərzaq dükanında çörək basabası sosial şəbəkələrdə və ictimaiyyətin qınaq obyektinə çevrildi. Hələ də davam etməkdədəir. Önyarqıların da ən başında bizim millətin, xalqın növbə mədəniyyətsizliyi, paylaşmaq duyğusundam məhrum tərəfləri öncəlik təşkil edir. Mən də sözün düzü ilk olaraq önyarqılarımdan sıyrıla blməmişdim ilk bu videonu izlədiyimdə. Hətta yaponlara belə həsəd aparmışdım güclü sunami zəlzələsi nəticəsində onların göstərdiyi yüksək paylaşım və mədəni davranış tərzlərinə.
Bu gün Azərbaycan ədəbiyyatının ən nakam və ən çox sevilən şairi Mikayıl Müşfiqin doğum gündür.
Hüseyin Cavid demişkən: - " Müşfiq bir oddur ki, öz-özünü yandıracaq..."
Müşfiq bütün mənalarda od idi,kişilikdə,dosta əhdə vəfada,ləyaqətdə hər şeydə,hər şeydə.Onun H.Cavidə vəfası bir ləyaqət,gözəl əxlaq nümunəsidir.Aşağıdakı xatirə qanınızı donduracaq həyəcandan...
Mikayıl Müşfiq həbs olunmamışdan 2-3 ay öncə Ayna Sultanova Müşfqi öz yanına çağırıb demişdi ki,artıq biz Hüseyn Cavidi itiririk,onu həbs eliyəcəklər,sən onun əleyhinə bir iki yazı yaz səni repressiyadan qurtara bilərik.O zaman otaqda Mikayıl Müşfiq bu sözləri deyir:“ Mənim sağ əlim Cavid əleyhinə bir söz yazsa, sol əlimlə onu baltalayaram”.
Hətta Ayna Sultanova bu hadisədən sonra hönkür-hönkür ağlamışdı.
Bu hadisə Ayna Sultanovanın öz xatirələrində var.
Birdə M.Müşfiqin " Tərtərhes nəğmələri"ndən aşağıdakı misraları paylaşıram:
Bu nə yoldur, daşnaq yolu… Hər dərəsi qanla dolu, Nə acıdır bunun adı. O dənizdən bu dənizə Deyib çıxdı sinəmizə, Bir tapdadı, bir doğradı. Orda dəhşət , burda vəhşət, Əlində baş, dişində ət, Tanırsınız o cəlladı. Nə bağ qaldı, nə də bağban… Qurşun, ölüm, atəş, duman Yaxamızı parçaladı. Bilən bilir, bu zülmətə, Bu uğursuz fəlakətə Kim əl çaldı, kim ağladı…
MÜHÜM QEYD.Bu əsərdə ilkin variant " Tanırsınız o cəlladı" olub.Müşfiq burada yüzlərə türkün qanını axıdan erməni qatil Andronik Ozanyanı nəzərdə tutaraq yazıb.Amma Sovet senzurası "cəlladı" sözünü " müsavat"la dəyişdirib ki bu da misraların ruhuna uyğun gəlmir.Çünki dərindən diqqət yetirsəniz görərsiniz ki misralarda şəxsdən,ermənilərin "dənizlərdən dənizlərə" utopiyasından bəhs olunur," Müsavat" partiyasından deyi. Mərhum gözəl şairimiz Rəfiq Zəka Xəndan da bunun belə olduğunu xatirələrində də vurğulayıb. Nur içində yat Mikayıl Müşfiq!
Решением жюри 3-го Международного Юго-Восточного регионального кинофестиваля (Southeast Regional Film Festival, Джексонвилль, Флорида, США) короткометражный фильм "UP" ("Свыше", оригинальное название дается на английском языке) бакинца Исмаила Меликова признан сегодня победителем в номинации "Лучший экспериментальный фильм и виртуальная реальность". Исмаил является режиссером, продюсером фильма, а также художником по спецэффектам.
Gənclərdən ibarət Qroznının “Terek” və Nijeqorodun “Volqa” komandaları arasında keçirilən futbol qalmaqal və kütləvi dava ilə başa çatıb.
Kislavodskinin “Olimpiada” stadionunda keçirilən oyun görüşün 67-ci dəqiqəsində dayandırılıb. Stadion gözətçisinin sözlərinə görə oyunçular bir taym yarım sakit oynayıblar və qəfildən konflik düşüb. Əvvəl onlar bii-birlərinə söz atıblar, sonra sözləşmə kütləvi davaya çevrilib.
Həticədə oyun dayandırılıb, meydanda dava edən futbolçular və ehtiyat skamyasında oturanların hamısı uzaqlaşdırılıb. Yenises.ru-nun Life News portalına istinadən verdiyi məlumata görə davanın qızışdırıcısı “Terek” komandasınn hücumçusu olub, lakin polis konfliktin səbəbini və davanı kimin saldığını araşdırır.
Bu günlərdə həkimlər haqqında nə qədər pafoslu danışsan azdır. Onların çalışdığı bugünkü şəraiti müharibə dövrünün səhra hospitallarındakı ilə eyniləşdirmək olar... Həm xilas etmək, həm də özünü qorumaq məcburiyyətindədirlər. Moskvada COVİD-19-un “Qırmızı zona”ında çalışmaq onun kimi. 
